"Lorsqu'ils parlaient en public, Hitler et Mussolini étaient crus, applaudis, admirés, adorés comme des dieux. Ils possédaient un mystérieux pouvoir de séduction et furent acclamés et suivis jusqu'à leur mort par des milliers de fidèles.
Les exécuteurs zélés d'ordres inhumains n'étaient pas des bourreaux nés, ce n'étaient pas, sauf rares exceptions, des monstres mais des hommes quelconques. Les monstres existent, mais ils sont trop peu nombreux pour être vraiment dangereux. Ceux qui sont le plus dangereux, ce sont les hommes ordinaires, les fonctionnaires prêts à croire et à obéir sans discuter "
Primo Levi
‘Als ze in het openbaar spraken, werden Hitler en Mussolini geloofd, toegejuicht, bewonderd en aanbeden als goden. Ze bezaten een mysterieuze verleidingskracht en werden tot aan hun dood toegejuicht en gevolgd door duizenden gelovigen.
De ijverige beulen van onmenselijke bevelen waren geen geboren beulen; het waren, op zeldzame uitzonderingen na, geen monsters, maar gewone mannen. Er bestaan monsters, maar het aantal is te klein om echt gevaarlijk te zijn. Degenen die het gevaarlijkst zijn, zijn gewone mannen, ambtenaren die bereid zijn te geloven en zonder vragen te gehoorzamen"
Primo Levi
Aktion T4
“Degenen die boeken verbranden, eindigen vroeg of laat met het verbranden van mannen”
Hendrik Heine
Duits-Joodse dichter, 1797/1856
L’Asbl a, dans un premier temps, été créée dans un souci de faire partager notre passion de l’histoire en mettant en scène les évènements du passé par le biais de la reconstitution historique. Le but étant de toucher un large public en lui donnant l’envie de se questionner sur une époque qui présente bien des similitudes avec notre présent.
Puis nous nous sommes vite aperçus que les reconstitueurs des évènements tragiques liés au second conflit mondial ne privilégiaient souvent que l’aspect purement militaire et commémoratif de cette période. Avec notre expérience précédente dans la reconstitution, nous voulions aussi nous axer sur le vécu et le regard, sous l’occupation, des populations civiles et sur les actes de résistance contre l'occupant ainsi que leurs conséquences.
De VZW werd in eerste instantie opgericht met als doel onze passie voor geschiedenis te delen door gebeurtenissen uit het verleden in scène te zetten door middel van historische reconstructie. Het doel is om een breed publiek te bereiken door hen vragen te stellen over een tijdperk dat veel overeenkomsten vertoont met het heden.
Toen beseften we al snel dat de re-enactors van de tragische gebeurtenissen die verband hielden met de Tweede Wereldoorlog vaak alleen de voorkeur gaven aan het puur militaire en herdenkingsaspect van deze periode. Met onze eerdere ervaringen met deze historische reconstructie wilden we ons ook concentreren op de ervaring en het perspectief, onder bezetting, van de burgerbevolking en op verzetsdaden tegen de bezetter, evenals de gevolgen daarvan.
Blitz
Notre cheminement nous poussait également à aborder la thématique des massacres, déportations et déplacements de toutes formes qu’on eu à subir des populations civiles selon leurs appartenances ethniques ou religieuses. A une époque où l’extrême droite, le racisme et le repli sur soi reviennent en force, les thèmes repris ci-dessus nous apparaissaient comme un travail de mémoire éminemment nécessaire pour susciter la réflexion auprès des jeunes générations. Lors de nos prestations, nous avons vite constaté que même dans des tranches de populations plus âgées, et ce malgré les efforts faits précédemment dans ce domaine, le chemin était encore très long et les lacunes encore très nombreuses. L’histoire bégaie lorsqu’elle énumère la triste liste des génocides et massacres qui ont suivis la fin du dernier conflit mondial et notre réflexion s’est vite orientée vers la volonté de mettre en parallèle le débat sur les massacres de masse actuels et la froideur avec laquelle les nazis ont mis en œuvre leurs épurations ethniques.
Notre but est de déclencher le débat en mettant le public en situation à travers un contexte historique afin de les aider à décrypter et à réfléchir sur quels auraient été leurs réactions et leurs actes face à un régime totalitaire. Auraient-ils eu le courage de résister, la lâcheté d’écrire une lettre de dénonciation ou l’indifférence et ne rien faire ? Les préjugés, le rejet vis-à-vis de l’autre peuvent-ils être débattus et analysés ? Comment identifier les passerelles entre la Shoah et les autres génocides ou crimes de masse ? Le rejet de celui qui est différent peut-il justifier son anéantissement ?
Et moi, qu’aurais-je fais ?
Onze reis heeft ons er ook toe aangezet om het thema van bloedbaden, deportaties en ontheemding in alle vormen aan te pakken waarmee we te maken kregen onder de burgerbevolking op basis van hun etnische of religieuze voorkeuren. In een tijd waarin extreemrechts, racisme en terugtrekking een comeback maken, leken de bovengenoemde thema’s ons een bij uitstek een noodzakelijk herdenkingswerk om reflectie onder jongere generaties te stimuleren. Tijdens evenementen merkten we al snel dat ook bij oudere bevolkingsgroepen, en ondanks de inspanningen die eerder op dit gebied werden geleverd, de weg nog steeds erg lang was en de mistappen nog steeds zeer talrijk waren. De geschiedenis stottert wanneer zij de treurige lijst van genocides en bloedbaden opsomt die volgden op het einde van het laatste wereldconflict. Onze reflectie richtte zich al snel op de wens om parallel het debat over de huidige massamoorden en de koelbloedigheid waarmee de nazi’s hun etnische zuivering parallel uitvoerden.
Ons doel is om het debat op gang te brengen door het publiek in een historische context te plaatsen om hen te helpen ontcijferen en erover na te denken wat hun reacties en acties zouden zijn geweest tegenover een totalitair regime. Zouden ze de moed hebben gehad om zich te verzetten, de lafheid om een aanklacht te schrijven of de onverschilligheid en niets doen? Kunnen vooroordelen en afwijzing van anderen worden besproken en geanalyseerd ? Hoe kunnen we de bruggen identificeren tussen de Shoah en andere genociden of massamisdaden ? Kan de afwijzing van iemand die anders is, zijn vernietiging rechtvaardigen ?
En wat zou ik gedaan hebben ?
Porajmos
Dévorer, le génocide des tziganes
Porajmos
Verslinden, de genocide van de zigeuners
Shoah, l'anéantissement, la catastrophe.
Shoah, vernietiging, catastrofe.
"Il ne faillait pas laisser d'éventuels vengeurs en vie"
Justification d'Himmler pour le massacre des enfants
"We mogen de mogelijke wrekers niet in leven laten"
Himmler's rechtvaardiging voor het afslachten van kinderen
Andrée Geulen
L'Allemagne résiste !
Sophie Scholl
Duitsland verzet zich !
Sophie Scholl
Insurrection du Ghetto de Varsovie
Opstand in het getto van Warschau
"Arbeit macht frei... von leben"
"Le travail libère...de la vie"
Joseph Bialot
"Arbeit macht frei... von leben" "Werk bevrijdt...het leven"
Jozef Bialot
Partizanen
Opstand in Warschau, Poolse partizanen.
Collaboration
Samenwerking met de vijand
Front de l'Est, Opération Bagration.
Oostfront, Operatie Bagration.
Varsovie complètement rasée par ordre du Fuhrer
Warschau werd volledig verwoest op bevel van de Führer
Normandie, le 6 juin 1944
Opération Overlord
Normandië, 6 juni 1944
Operatie Overlord
Les témoins disparaissent et notre souhait est également de pouvoir leur rendre le plus bel hommage en continuant à raconter leurs expériences à travers leurs écrits qui ont le triste privilège de rassembler l’éventail le plus large d’atrocités que des êtres humains peuvent infliger à d’autres. Ne rien cacher de leur calvaire et témoigner de ce qu’ils ont vécu dans des moments d’entraide mais aussi dans leur lutte de tous les jours pour leur survie et où la compassion pour les autres n’avait parfois que peu de place. Connaitre l’histoire peut aider par l’intermédiaire de toutes formes de témoignages, photos et autres supports à mieux comprendre les évènements récents pour essayer de ne plus répéter les erreurs du passé.
Dans ce cadre, notre projet vise aussi à sensibiliser en faisant appel, dans un contexte historique, à des mises en scène incluant le public et ce par l’intermédiaire de jeux de rôles, d’expositions, d’extraits de témoignages de déportés politiques ou pour appartenances raciales et ce de façon à susciter l’intérêt et l’attention par une leçon plus vivante. Aider aussi en proposant aux enseignants un choix de livres, films et documentaires, peut-être moins connus, mais qui sont représentatifs des faits abordés et qui par leurs aspects plus affectifs peuvent provoquer de l’empathie car les préjugés existent toujours malheureusement.
Notre but est aussi d’aider à analyser et décrypter les signes précurseurs qui ont conduit à de telles dérives. L’Allemagne ne s’est par réveillée fachiste en un claquement de doigt.
La défaite militaire, la fin de l’Empire, les troubles socio-économiques et politiques graves et la signature du Traité de Versailles de 1919 frappent l’Allemagne de plein fouet et la fige dans une situation de détresse économique totale. Les conséquences de la Grande Guerre et du Krach boursier du 1929 sont catastrophiques. Crise économique amplifiée par les réclamations des Alliés, l’occupation du bassin de la Ruhr, la dévaluation, le chômage galopant, le taux de suicide qui s’envole et le climat de guerre civile sont les creusets du nazisme. Ne l’oublions pas au risque de le revivre !
De getuigen verdwijnen en het is ook onze wens om hen het mooiste eerbetoon te kunnen brengen door hun ervaringen verder blijven te vertellen via hun geschriften, die het trieste voorrecht hebben om het breedste scala aan wreedheden samen te brengen die mensen anderen kunnen aandoen . Niets verbergend over hun beproeving en getuigend van wat ze hebben meegemaakt in momenten van wederzijdse hulp, maar ook in hun dagelijkse strijd om te overleven en waar compassie voor anderen soms weinig plaats had. Het kennen van de geschiedenis kan, via alle vormen van getuigenissen, foto's en andere media, helpen de recente gebeurtenissen beter te begrijpen en zo te proberen de fouten uit het verleden niet langer te herhalen.
In deze context wil ons project ook het bewustzijn vergroten door, in een historische context, het in beeld brengen met het publiek met behulp van rollenspellen, tentoonstellingen, uittreksels uit de getuigenissen van politieke gedeporteerden of voor raciale voorkeuren om interesse en aandacht te wekken met een levendigere les. Help ook mee door leraren een keuze te bieden uit boeken, films en documentaires, misschien minder bekend, maar die representatief zijn voor de behandelde feiten en die door hun meer emotionele aspecten empathie kunnen oproepen omdat er helaas nog steeds vooroordelen bestaan.
Ons doel is ook om de waarschuwingssignalen die tot dergelijke misstanden hebben geleid, te helpen analyseren en ontcijferen. Duitsland werd niet in een oogwenk fascistisch wakker. De militaire nederlaag, het einde van het rijk, de ernstige sociaal-economische en politieke onrust en de ondertekening van het Verdrag van Versailles van 1919 troffen Duitsland hard en bevroor het in een situatie van totale economische nood. De gevolgen van de Grote Oorlog en de beurskrach van 1929 waren catastrofaal. De economische crisis, versterkt door de eisen van de geallieerden, de bezetting van het Ruhrgebied, de devaluatie, de galopperende werkloosheid, het stijgende aantal zelfmoorden en het klimaat van burgeroorlog zijn de smeltkroezen van het nazisme. Laten we het niet vergeten, met het risico het opnieuw te beleven!
Dresden, Geallieerde bombardementen van 13 tot 15 februari 1945, bloedgeld...
Dresde, bombardements alliés du 13 au 15 février 1945, le prix du sang...
Enfants soldats dans une Allemagne en perdition.
Kindsoldaten in een Duitsland in nood.
Libération
Bevrijding
Une bombe, une ville.
Een bom, een stad.